Jak wybrać buty turystyczne?

Szukasz swojej pierwszej pary butów turystycznych? Twoje stare buty mają zużyte podeszwy? Poniżej przedstawiamy nasze porady, jak wybrać odpowiednie obuwie turystyczne. Buty turystyczne niekoniecznie oznaczają obolałe stopy czy pęcherze na piętach. Jeśli wybierzesz odpowiednie obuwie, pozostanie Ci po prostu podziwianie pięknych widoków podczas wędrówek!

Jaki rodzaj turystyki pieszej planuję uprawiać? 

To pierwsze pytanie, jakie musisz sobie zadać, aby wybrać odpowiednie buty turystyczne. Pod pojęciem „rodzaju turystyki pieszej” rozumiemy:
 

• W jakiego rodzaju terenie będziesz wędrować?
• Jak ciężki będzie Twój plecak?
• Jak długo zamierasz wędrować i jakie tempo przewidujesz?

Teren na piesze wędrówki

Zasadniczo wyróżnia się 3 rodzaje terenu na piesze wędrówki:

• Łatwe trasy turystyczne: takie ścieżki spotyka się na dnach dolin, na łąkach lub na innych dużych, otwartych przestrzeniach. Nawierzchnie tych tras są stabilne i równe, czasami zdarzają się niewielkie wzniesienia.
• Nierówne trasy turystyczne: taki techniczny teren występuje w górach lub w regionach charakteryzujących się pofałdowanym ukształtowaniem terenu. Na takich ścieżkach trzeba uważać na kamienie, korzenie i błoto. Schody, pochyłości i stromizny sprawią, że Twoje nogi i kostki będą dodatkowo obciążone.
• Trasy poza wyznaczonymi szlakami turystycznymi: taki teren jest nierówny, często niestabilny z luźnymi kamieniami; szlaki zwykle są nieoznaczone. Taki rodzaj terenu wymaga koncentracji, która ma kluczowe znaczenie dla płynnego przebiegu wędrówki. Czasami trzeba przejść przez przeszkody, wykorzystując do tego umiejętności wspinaczkowe, przeprawić się przez rzeki i użyć rąk do przejścia krótkich sekcji. To niebezpieczny i pełen przygód teren!

Na łatwych trasach elastyczne obuwie wymusza naturalny ruch stopy. Na takich szlakach lekkie buty zapewnią także wygodę i zmniejszą zmęczenie podczas wędrówki. Amortyzacja poprawia komfort, ale tutaj nie jest aż tak ważna jak w butach do biegania w terenie.

Im bardziej techniczny teren, tym sztywniejsza powinna być podeszwa buta, aby zapewnić większą stabilność. Wyższy profil buta chroni kostkę i zapewnia jej wsparcie. Wzmocnienia (gumowy otok palców, protektor pięty, osłona boków i podbicia itp.) oraz grubsze podeszwy zwiększają nie tylko trwałość butów turystycznych, ale też ich wagę.

Wodoodporność butów będzie uzależniona od warunków pogodowych. Nieprzepuszczalna membrana, na przykład Gore-Tex, chroni stopy przed wilgocią, ale też sprawia, że buty mają niższą oddychalność.

Waga plecaka

Waga Twojego plecaka również będzie wpływać na wybór obuwia turystycznego. Przy wyborze butów turystycznych należy uwzględnić długość i czas wędrówki. Polecamy zadbać o jak najlżejszy plecak – postaraj się spakować tylko niezbędne rzeczy. W tym artykule znajdziesz kilka przydatnych rad.

Noszenie lekkiego plecaka jest mniej męczące, istnieje mniejsze ryzyko odniesienia kontuzji i taki lekki plecak jest także łatwiej nieść przez dłuższy czas. W związku z tym możesz wybrać lekkie i elastyczne buty turystyczne, jeśli teren na to pozwala.

Jeśli jednak planujesz wziąć ze sobą namiot, kuchenkę gazową i jedzenie, poszukaj bardziej wytrzymałych butów, które zapewnią Ci dodatkową stabilność. Buty o wysokim profilu dadzą dodatkowe wsparcie, jeśli Twoje kostki są słabe, a teren ma techniczny charakter.

Długość i tempo wędrówki

Długość i tempo wędrówki, a także sama lokalizacja wpłyną na wagę Twojego plecaka. Jeśli pominąłeś poprzedni akapit, koniecznie wróć do niego i go przeczytaj!

Pojęcie długości wędrówki jest subiektywne. Godzinna wędrówka po łatwym szlaku nie zmęczy Cię tak bardzo, jak godzinne przedzieranie się przez luźne kamienie i skały. Biorąc pod uwagę swoją kondycję i wcześniejsze doświadczenie turystyczne, możesz interpretować „długą” wędrówkę inaczej niż inni turyści.

Po prostu zadaj sobie pytanie, czy planowana wędrówka wydaje Ci się „krótka” czy „długa”. Odpowiedź na to pytanie da Ci wskazówkę, czy lepiej szukać lekkich i bardziej elastycznych butów, czy może wybrać obuwie zapewniające większą stabilność i wsparcie.

Jeśli często chodzisz w butach turystycznych, poszukaj butów posiadających różne wzmocnienia i grubą podeszwą – takie obuwie będzie bardziej wytrzymałe.

Jak oceniam moje doświadczenie w turystyce pieszej?

Zastanów się, jak oceniasz swoje doświadczenie turystyczne.

Zadaj sobie poniższe pytania dotyczące swojego doświadczenia w turystyce pieszej i odpowiedz na nie jasno i uczciwie:

• Jak często wybieram się na wędrówki?
• Jakie mam doświadczenie w turystyce pieszej?
• W jakiego rodzaju terenie wędruję?

Ocena doświadczenia turystycznego pomoże Ci w wyborze odpowiedniego obuwia – butów z dobrym wsparciem kostki lub lżejszych butów (z mniejszą liczbą wzmocnień i niższym profilem, który zapewni większą swobodę ruchów w okolicy kostki).

Jak oceniam moją kondycję fizyczną?

To kolejne pytanie, jakie musisz sobie zadać, aby ocenić swoją kondycję fizyczną i nie popełnić błędów przy wyborze odpowiedniego rodzaju butów turystycznych. Oceń swoją kondycję w obiektywny sposób.

Na przykład uprawiasz turystykę pieszą dopiero od kilku miesięcy i nadal nie masz dużego doświadczenia, ale robisz szybkie postępy, ponieważ regularnie udajesz się na wędrówki. Twoje wędrówki są coraz bardziej ambitne i techniczne. Podczas wędrówek jeszcze nigdy nie przytrafiła Ci się kontuzja kostki i masz dobrą kondycję fizyczną, ponieważ lubisz uprawiać inne sporty wytrzymałościowe.
Jeśli powyższy opis odpowiada Twojej sytuacji, wybierz lekkie buty o niskim profilu, które zapewnią Twoim stopom większą swobodę ruchów.

Inaczej wygląda Twoja sytuacja, jeśli masz duże doświadczenie w turystyce pieszej i od wielu lat wędrujesz po górskich szlakach, ale skręcona kostka zmusiła Cię do kilkumiesięcznej przerwy. Czy Twoje dotychczasowe buty miały niski profil? Jeśli tak, teraz wybierz buty z niezbędnym wsparciem kostki.
Poszukaj stabilnych butów o wysokim profilu, aby zapewnić wsparcie kostki. Po powrocie do formy możesz znowu wskoczyć w swoje stare buty.

Właściwości butów turystycznych

Po ocenie doświadczenia w turystyce pieszej przyszła pora na wybór istotnych właściwości obuwia.

Wytrzymałe buty

Sztywny, wytrzymały but zapewnia stabilność w technicznym terenie.

Elastyczny but dostosowuje się do ruchu stopy i daje większą swobodę ruchów, gdy stopa uderza o podłoże we właściwy sposób. 

Buty o wysokim lub niskim profilu

Wyższy profil buta chroni kostkę.

Niższy profil buta zapewnia większą swobodę ruchów w okolicy kostki.

Dostępne są także buty o średnim profilu – w takich butach cholewka sięga do kości skokowej.

Dodatkowa ochrona czy lekkie buty

Buty posiadające wzmocnienia (gumowy otok palców, protektor pięty, osłona boków i podbicia itp.) zapewniają dodatkową ochronę i są bardziej wytrzymałe, jeśli wędrujesz po stromych, kamienistych ścieżkach lub poza wyznaczonymi szlakami. Grubsze podeszwy chronią spodnią część stóp. 

Lekkie buty redukują zmęczenie, ale z drugiej stronie nie są tak trwałe.

Zmierz wybrane buty turystyczne

Masz już za sobą ocenę doświadczenia w turystyce pieszej i wiesz, jaki rodzaj obuwia turystycznego jest dla Ciebie najwłaściwszy. Masz też rozeznanie we wszystkich markach i dostępnych modelach. Jeśli chcesz kupić buty w specjalistycznym sklepie ze sprzętem turystycznym albo przez internet, najpierw musisz zmierzyć wybrane buty. 

Zacznij od założenia dobrych skarpet turystycznych.

Nawet jeśli buty są nowe i niezależnie od ich ceny, nie możesz czuć jakiegokolwiek ucisku na całej stopie. Konstrukcja buta (kształt buta i przestrzeń wewnątrz buta) powinna być dopasowana do anatomii Twojej stopy – nie na odwrót! Musisz móc swobodnie dopasować buty bez nadmiernego ściągania sznurowadeł, niezależnie od systemu sznurowania – klasycznego lub szybkiego.

Jak wybrać rozmiar butów?

• Najlepiej jest zmierzyć różne modele butów pod koniec dnia, kiedy stopy zwykle są już nieco opuchnięte. Weź ze sobą skarpety turystyczne, w których najczęściej wędrujesz.
• Rozepnij but i upewnij się, że możesz wetknąć jeden palec z tyłu pięty – palce stopy powinny dotykać przy tym przedniej części buta.
• Jeśli wahasz się między dwoma rozmiarami, wybierz większy rozmiar, ponieważ Twoje stopy mogą spuchnąć podczas wędrówki. Możesz z łatwością zmniejszyć rozmiar buta, wsuwając do buta wkładkę. W drugą stronę już nie jest tak łatwo!

Twój poziom kondycji zmienia się w zależności od codziennych wyzwań. Tylko regularna analiza Twojej aktywności turystycznej pozwoli Ci odpowiednio dobierać coraz lepszy sprzęt... zaczynając od butów!

Wszystkie artykuły na temat turystyki pieszej znajdziesz na naszej stronie z historiami i poradami.