„Buty to bardzo złożony produkt do recyklingu, ponieważ zazwyczaj składają się z wielu różnych materiałów: skóry, pianki EVA, gumy, TPU, poliestru, poliamidu” – wyjaśnia Olivier Mouzin, dyrektor programu dotyczącego zrównoważonego obuwia w firmie Salomon. „A ponieważ nie ma tak naprawdę sposobu, aby rozdzielić te wszystkie materiały po zakończeniu użytkowania butów, często kończą one na wysypisku śmieci lub w spalarni”.
Właśnie temu złożonemu wyzwaniu musiał stawić czoła Olivier Mouzin wraz z członkami zespołu ds. rozwoju obuwia firmy Salomon, gdy postanowili stworzyć uniwersalne buty biegowe, które sprawdzą się na utwardzonych drogach, a następnie będą mogły zostać poddane recyklingowi i wykorzystane do produkcji innych produktów.
Teraz, po trzech latach badań i rozwoju, nadające się do recyklingu buty biegowe Index.01 stały się rzeczywistością i trafią do sklepów wiosną 2021 r.
Otrzymaj powiadomienie, gdy nadające się do recyklingu buty do biegania Index.01 będą dostępne:
Zarejestruj się
ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE
Aby zrozumieć, w jaki sposób udało nam się stworzyć futurystyczne buty Index.01, warto najpierw cofnąć się w przeszłość.
Pod koniec 2019 r. firma Salomon zaprezentowała pomysł na buty wykonane wyłącznie z termoplastycznego poliuretanu (TPU). Chodziło o to, aby cały but mógł zostać zmielony na maleńkie kawałki po zakończeniu użytkowania, a następnie zostać wykorzystany do produkcji buta narciarskiego marki Salomon Alpine. Pomysł na buty był zachęcającym pierwszym krokiem, ale Mouzin i zespół ds. rozwoju obuwia w firmie Salomon zdawał sobie sprawę, że takie buty nigdy nie spełnią rygorystycznych wymagań dotyczących wytrzymałości obuwia marki Salomon.
„Aby stworzyć model Index.01, musieliśmy zbudować but przy użyciu tylko dwóch materiałów, które można by później rozdzielić i przetworzyć” – mówi Mouzin. „Ponadto, co równie ważne, musieliśmy mieć pewność, że materiały te pozwolą nam zbudować but spełniający nasze normy dotyczące codziennego biegania pod względem dopasowania, parametrów i trwałości”.
Najpierw postanowili znaleźć materiał do produkcji dolnej części buta Index.01, który zarówno nadawałby się do recyklingu, jak i pochłaniałby wstrząsy w odpowiednim stopniu i zapewniał należyte odbicie potrzebne do biegania po utwardzanych drogach. Rozwiązaniem była pianka wykonana z TPU wypełniona azotem, którą nazwano INFINIRIDE i którą po zakończeniu użytkowania obuwia można zmielić na drobne kawałki, a następnie ponownie przetworzyć.
Pod względem funkcjonalnym w podeszwie INFINIRIDE zastosowano ugięcie wzdłużne (jak w biegunach kołyski), które ułatwia biegaczowi rozpędzanie się dzięki szybkiemu przejściu od lądowania do wybicia. W efekcie stopa biegacza krócej spoczywa na podłożu.
Aby zadbać o komfort użytkownika, do stworzenia cholewki buta zespół zastosował poliester z recyklingu. Zastosowanie kombinacji poliestrowej cholewki i dolnej części z termoplastycznego poliuretanu (TPU) oznaczało, że obie części buta Index.01 można ponownie przetworzyć, gdy użytkownik przestanie korzystać z butów. But trzeba było skonstruować też tak, aby po zakończeniu użytkowania materiały można było łatwo od siebie oddzielić.
Aby było to możliwe, nić zastosowana do zszycia ze sobą cholewki i podeszwy jest również poliestrowa, dzięki czemu może być przetwarzana wraz z cholewką. Do połączenia spodniej części i cholewki użyto kleju na bazie wody, aby ograniczyć zanieczyszczenie materiału.
W celu rozpoczęcia procesu recyklingu wkładka z odzysku jest usuwana, a następnie oddziela się cholewkę od dolnej części buta. Po odseparowaniu te dwie części osobno miele się na drobny granulat. Materiały, z których wykonano dolną część buta i które są poddawane recyklingowi w Europie, zostaną połączone ze świeżym TPU, aby wyprodukować buty narciarskie marki Salomon Alpine, które będą dostępne w tym regionie w kolekcji zimowej w 2022 r. W innych regionach świata wykorzystane zostaną do wytworzenia innych produktów, więc nie będziemy ich przewozić. Poliestrowa cholewka również zostanie zmielona, a następnie przetworzona w przędzę i użyta do produkcji tkaniny. Obecnie finalizujemy umowy z partnerami odpowiedzialnymi za recykling i dopracowujemy szczegóły dotyczące ponownego wykorzystywania materiałów w poszczególnych regionach.
RECYKLING MODELU INDEX.01
Oprócz rozwiązania problemu ponownego przetworzenia starego obuwia zespół ds. obuwia w firmie Salomon musiał również zmierzyć się z kwestią odbierania zużytych butów Index.01 od klientów, którzy przestali z nich korzystać, i przekazywania ich do recyklingu.
Oczywiście kwestia recyklingu dowolnego produktu zależy od tego, czy użytkownik końcowy wywiąże się ze swojego zadania. W tym przypadku chodzi o osobę, która nosi buty. Dlatego następnym wyzwaniem było przygotowanie procesu odbioru butów, który byłby jak najbardziej przyjazny dla środowiska, oraz zadbanie o to, by ten proces był na tyle prosty, aby konsumenci chcieli wywiązać się ze swojego zadania i rozpocząć proces recyklingu.
W tym celu właściciele butów Index.01 mogą po prostu odwiedzić witrynę Salomon.com i wydrukować etykietę wysyłkową, aby bezpłatnie wysłać buty do najbliższego punktu zbiórki. (Więcej szczegółów pojawi się w witrynie Salomon.com bliżej terminu rozpoczęcia sprzedaży butów w lutym 2021 r.). Stamtąd buty rozpoczną swoją podróż, dzięki której zyskają drugie życie.
Aby ograniczyć do minimum wpływ transportu na środowisko, buty będą odbierane w punktach zbiórki w poszczególnych regionach, czyli w Europie, Ameryce Północnej oraz w regionie Azji/Pacyfiku. Tam będą prane i rozbierane, zanim każdy z materiałów trafi do recyklingu w miejscowym zakładzie.
„Konsekwentne stosowanie zrównoważonego podejścia przy odbieraniu butów po zakończeniu ich użytkowania jest ważne” – twierdzi Mouzin. „Nie chcemy, aby buty podróżowały po całym świecie. Dlatego w ramach pierwszego etapu organizujemy punkty zbiórki w każdym regionie. Następnie musieliśmy znaleźć partnerów, którzy będą odpowiedzialni za lokalne przetworzenie materiałów z używanego buta. Firma Salomon może recyklingować TPU w Europie i we współpracy z naszymi fabrykami w Azji, ale musieliśmy znaleźć rozwiązanie kwestii poliestru i TPU w Ameryce Północnej”.
Aby ograniczyć zużycie materiałów w związku ze sprzedażą butów Index.01, nie będziemy wypychać ich papierem ani dołączać do nich dodatkowych etykiet. Właściwie począwszy od sezonu wiosennego w 2021 r., wszystkie buty marki Salomon będą pakowane w opakowania z certyfikatem FSC. Wpływ na środowisko wszystkich pudełek na buty marki Salomon został znacząco zmniejszony w 2017 r., gdy wyeliminowaliśmy użycie kleju i tuszu na bazie wody oraz ograniczyliśmy ilość używanej tektury.
Branża obuwnicza ma bardzo ekscytujące perspektywy w dziedzinie zrównoważonego rozwoju zarówno w krótkim, jak i w długim okresie. W firmie Salomon następnym krokiem będzie uproszczenie oddzielania dwóch materiałów w butach Index.01 i zadbanie o to, aby proces zwrotu produktu w jak najmniejszym stopniu wpływał na środowisko.
„Wiemy, że nie możemy wykorzystać klasycznego systemu gromadzenia odpadów, jeżeli chcemy zachować materiały w jak najlepszym stanie, aby przetworzyć je w nowe produkty” – mówi Mouzin.
Ma również nadzieję, że więcej wielkich marek obuwniczych przyczyni się do zmian w całej branży. Kilku producentów butów zaczęło wykorzystywać materiały z recyklingu do wytwarzania swoich produktów i chociaż zdaniem Oliviera Mouzina jest to obiecujący krok, nie może się on doczekać, jakie postępy poczyni branża w krótkim okresie i w najbliższych latach.
„Niektóre marki przetwarzają teraz buty w produkty niższej jakości (ang. downcycling), co oznacza zmieszanie ze sobą wszystkich materiałów i wytworzenie takich produktów jak syntetyczna murawa używana na boiskach” – wyjaśnia Mouzin. „Zaobserwowaliśmy, że coraz więcej obuwniczych start-upów oferuje zwrot butów w celu ponownego przetworzenia materiału. Mam nadzieję, że będziemy świadkami innych takich inicjatyw nawet ze strony wielkich marek, ponieważ tylko producent wie, co jest w środku jego produktu”.
Wiele miesięcy temu, gdy ujawniono plany stworzenia butów Index.01 na wewnętrznym zebraniu pracowników firmy Salomon, publiczność spontanicznie zaczęła bić brawa. Stało się jasne, że tworzenie zrównoważonych produktów, takich jak model Index.01, jest misją, w którą pracownicy naszej firmy zaangażują się z prawdziwą pasją. Prezes firmy Salomon, Michael White, twierdzi, że to świadczy również o pragnieniach miłośników spędzania czasu na świeżym powietrzu.
„Entuzjastyczne podejście naszych pracowników do projektu Index.01 jest odzwierciedleniem tego, co słyszymy również od naszej lojalnej społeczności entuzjastów ruchu na świeżym powietrzu. Pragną oni, aby marki, takie jak Salomon, szukały bardziej zrównoważonych sposobów rozwijania produktów” – twierdzi White. „Jesteśmy dumni z tego, że zaprojektowaliśmy buty biegowe nadające się do recyklingu i charakteryzujące się parametrami, których konsumenci oczekują od firmy Salomon. Jesteśmy też bardzo podekscytowani tym, czego nauczymy się z tego procesu i jak wpłynie on na przyszłe innowacje”.
