Podczas kupowania sprzętu narciarskiego, etap wyboru wiązań jest bardzo często pomijany, ponieważ najczęściej kupujemy już gotowy komplet, gdzie wiązania są sprzedawane w zestawie z nartami. Mimo to należy upewnić się, że kupowane wiązania będą odpowiednie do Twojego stylu, poziomu umiejętności narciarskich, budowy fizycznej oraz że będą kompatybilne z Twoimi butami. Zapoznaj się z naszymi poradami, by dokonać odpowiedniego wyboru!
Narty z wiązaniami czy bez wiązań?
Narty mogą być sprzedawane osobno – bez wiązań lub z płytą, która jest zamocowana do narty, gdzie można łatwo dołożyć wiązanie od tego samego producenta.
Generalnie narty freerideowe, free touringowe, skitourowe i freestyleowe są sprzedawane bez wiązań, a zatem masz kompletną dowolność wyboru takich, które będą dla Ciebie najlepsze.
W tym przypadku szczególnie istotne jest wiedzieć, które wiązania warto wybrać, a zatem radzimy Ci kontynuować lekturę ;-)
Narty alpejskie i narty z grupy all-mountain zazwyczaj mają płytę zamocowaną do narty i sprzedawane są w pakiecie z wiązaniami. Możesz spodziewać się, że producent zaproponował wiązania odpowiednio dopasowane do nart. Pamiętaj jednak, aby upewnić się, że są one kompatybilne z Twoimi butami oraz czy zakres siły wypięcia DIN jest odpowiedni (więcej na temat ustawień DIN i innych możliwościach dopasowania znajdziesz w kolejnej części tego artykułu).
Jeśli gubisz się w gąszczu rodzajów nart i ich przeznaczenia, zapoznaj się z tym artykułem.
Które wiązania należy wybrać, wiedząc jaki typ narciarstwa preferuję?
Przede wszystkim, należy odpowiedzieć sobie na jedno bardzo ważne pytanie – jaki rodzaj narciarstwa uprawiam? Wymaganie techniczne nie będą takie same dla przygotowanych tras, jazdy w snowparku i dla skitouringu.
Jeżdżę wyłącznie na przygotowanych trasach
Jeżeli jazda na nartach jest dla Ciebie przede wszystkim rozrywką, trwałość i komfort to podstawowe cechy, na które musisz zwrócić uwagę. Szukaj lekkich wiązań, w które łatwo będzie Ci się wpiąć, wykonanych głównie z tworzywa sztucznego.
Jeśli jesteś bardziej zaawansowanym narciarzem, cieszącym się ze skrętów wykonanych na pełnej prędkości, będziesz potrzebować wiązań, które są dynamiczne i precyzyjne, zapewniające dobre czucie oraz pewne trzymanie pod butem. Aby to osiągnąć, wiązania muszą mieć części metalowe (stalowe lub aluminiowe). Takie wiązania są wytrzymałe i odporne na siły jakim będą poddane. Twoje buty muszą być lekko pochylone w kierunku palców stóp i znajdować się wysoko względem śniegu, co pozwoli Ci łatwiej trzymać krawędź.
Moja pasja to free skiing (freeride, free touring lub freestyle)
Do free ride’u czy też do jazdy poza przygotowanymi trasami będziesz potrzebować pary lekkich wiązań.
Dobre przeniesienie siły pomoże Ci kontrolować Twoje narty, kiedy będziesz przechodzić z krawędzi na krawędź., podczas gdy wysoka elastyczność wiązania poprawi tłumienie drgań, tak aby te nie wypinały Ci butów przy każdym wstrząsie. W przypadku tego typu wiązań Twoje stopy będą bliżej narty, a tym samym bliżej śniegu, w pozycji która wzmacnia doznania „płynięcia” w puchu!
Podczas jazdy freestyle’owej, elastyczne wiązanie będzie działać jak tłumik drgań podczas skoków i lądowań.
Free touring wymaga używania wiązań z uwolnioną piętą. Takie wiązania pozwalają na łatwiejsze podchodzenie na nartach, oczywiście na fokach. Możesz wybrać albo techniczne wiązania pinowe (bardzo lekkie, a tym samym efektywne podczas podejść), albo wiązania płytowe (pewniejsze podczas zjazdów).
Tutaj warto wspomnieć o tym, że Salomon stworzył hybrydę wiązania alpejskiego i skitourowego – the Shift, idealne rozwiązanie do free touringu.
Moja pasja to skitouring
Podczas jazdy skitourowej wspinasz się na szczyty używając siły swoich nóg i przyczepności fok, a zatem powinieneś używać lekkiego wiązania z możliwością uwolnienia pięty. Pinowe wiązania techniczne są najlepiej dopasowane do wymagań skitourowych, pomimo tego, że jakość mechanizmów wypinania (system, który pozwala na wypięcie buta z wiązań podczas upadku) jest mniej pewna niż w przypadku wiązań płytowych czy alpejskich.
W celu wykonania tak lekkich wiązań, firmy sięgają po specjalne materiały, takie jak aluminium czy włókno węglowe. To oprócz spadku wagi wiązań skitourowych, niestety niesie ze sobą także wzrost ceny.
Moja pasja to telemark
Wiązania telemarkowe, podobnie jak buty są bardzo specyficzne. Pozwalają na uniesienie pięty w trakcie skrętów podczas zjazdów, przy zastosowaniu techniki znanej jako przyklękanie.
Istnieją dwa standardy wiązań telemarkowych: stare wiązania kablowe (75 mm Nordic Norm) oraz nowe, tzw. wiązania NTN (New Telemark Norm) które są lepsze dla szerszych, bardziej nowoczesnych nart.
Wybór wiązań narciarskich dopasowanych do umiejętności i wagi
Paradoksalnie, najistotniejszą cechą wiązań związaną z bezpieczeństwem jest to czy wiązanie prawidłowo “wypina”, czyli dokładniej – jaki ma zakres wypięcia. W przypadku upadku ten system powinien pomóc w uniknięciu kontuzji, chroniąc przede wszystkim Twoje kolana.
Aby upewnić się, że siła wypięcia jest dostosowana do każdego narciarza, istnieje standardowa procedura regulacji w obu częściach wiązania - zarówno w części trzymającej palce, jak i. Nazywa się to ustawieniem DIN i na ogół mierzy się ją w skali od 1 do 13. Aby znaleźć odpowiednie ustawienie DIN, istnieją tabele lub aplikacje na smartfony oparte na pięciu kryteriach: waga, wiek, wzrost, poziom narciarza i długość podeszwy buta.
Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości związana z ustawieniem DIN w swoich wiązaniach, udaj się do specjalistycznego sklepu narciarskiego i skorzystaj z porady eksperta.
Standardy wiązań i butów
W ostatnich latach byliśmy świadkami wprowadzenia nowego standard butów narciarskich i wiązań, co w praktyce oznacza przeprowadzanie systematycznych kontroli kompatybilności pomiędzy nimi.
Istnieją dwa podstawowe standardy butów narciarskich:
- Standard alpejski (ISO 5355), który był pierwszą normą dla butów z płaską podeszwą wykonanych z tworzywa sztucznego.
- Standard touringowy (ISO 9532), który zapewnia lepsze, bardziej naturalne odczucie chodzenia dzięki zaokrąglonej podeszwie. Wraz z tym standardem, używanie systemu GripWalk stało się powszechną praktyką w skitouringu, ale także w przypadku narciarstwa alpejskiego.
Istnieją także ultra-lekkie wiązania skitourowe, które nie spełniają wymagań dyktowanych przez powyższe standardy.
Organizacja TÜV (The Technical Inspection Association) jest jednostką, która certyfikuje kompatybilność pomiędzy nartami i wiązaniami:
- Wiązania alpejskie bez dodatkowej specyficznej certyfikacji są kompatybilne wyłącznie z butami narciarskimi w standardzie alpejskim.
- Wiązania z oznaczeniem GripWalk (logo umieszczone na wiązaniu) są kompatybilne z oboma typami butów– zarówno z certyfikacją alpejską, jak i tymi oznaczonymi certyfikatem GripWalk, bez potrzeby przeprowadzania dodatkowych modyfikacji wiązań.
- Niektóre specjalistyczne wiązania alpejskie są kompatybilne z butami, które mają 2 certyfikacje, aczkolwiek, w zależności od tego jakiego buta będziesz używać, niezbędne może się okazać przeprowadzenie pewnych zmian części wiązań, gdzie wkładamy przednią część buta. Tak jest np. z wiązaniami Salomon MNC
- Techniczne wiązania skitourowe, zwane także wiązaniami pinowymi, generalnie nie podlegają pod system certyfikacji i są kompatybilne wyłącznie z butami skitourowymi posiadającymi system metalowych pinów.
Jeśli nie masz pewności, nie wahaj się i zabierz Twoje wiązani i buty do specjalistycznego sklepu narciarskiego i poproś o pomoc eksperta.
Na szczęście nie istnieje żaden system certyfikacji czy norm, który narzucałby kolor Twoich wiązań. Jeżeli są one odpowiednio dopasowane do Twojego stylu jazdy, butów oraz odpowiednio ustawione, możesz dowolnie wybrać kolor dla siebie!
Więcej artykułów o narciarstwie znajdziesz w naszych historiach i przewodnikach.
